Bản kẽm in Offset là gì? Tìm hiểu chi tiết tất tần tật từ A đến Z

Sau 2 năm hoạt động với hơn 1000 dự án in offset thành công, xưởng in UNI nhận thấy rằng 90% chất lượng ấn phẩm cuối cùng phụ thuộc trực tiếp vào chất lượng bản kẽm được sử dụng. Bài viết này sẽ chia sẻ toàn bộ kiến thức chuyên môn về bản kẽm in offset, từ khái niệm cơ bản đến những kỹ thuật nâng cao mà chỉ các chuyên gia hàng đầu mới nắm vững.

Bản kẽm in offset là gì và tại sao quan trọng?

Bản kẽm in offset (Offset Printing Plate) là tấm kim loại chuyên dụng được xử lý hóa học để tạo ra các vùng phân biệt giữa phần tử in và phần tử không in. Theo tiêu chuẩn ISO 12647-2 mà UNI áp dụng, bản kẽm phải đảm bảo độ chính xác hình học ±0.1mm và độ bền ít nhất 100.000 lần ấn.

Cấu tạo bản kẽm gồm 3 lớp chính:

• Lớp nền kim loại: Thường là nhôm hoặc kẽm, dày 0.15-0.30mm
• Lớp nhạy sáng (Photosensitive layer): Chứa hợp chất diazo hoặc photopolymer
• Lớp bảo vệ: Ngăn chặn oxy hóa và tăng tuổi thọ

Vai trò then chốt trong công nghệ in offset

UNI đã thống kê qua 500+ dự án in offset cho thấy bản kẽm chất lượng cao giúp:

Truyền tải hình ảnh chính xác:

Bản kẽm là nơi lưu giữ nội dung gốc. Từ đây, hình ảnh sẽ được truyền lên các trục cao su và ép lên giấy. Nếu bản kẽm không chuẩn, bản in sẽ bị lệch, mờ hoặc sai màu.

Đảm bảo chất lượng in đồng đều:

Bản kẽm tốt giúp bản in giữ được sự đồng nhất về màu sắc, độ nét và bố cục. Đây là điều rất quan trọng với in số lượng lớn.

Tiết kiệm chi phí:

So với in kỹ thuật số, in offset dùng bản kẽm giúp tiết kiệm chi phí trên mỗi bản in khi in với số lượng lớn, nhờ tốc độ in nhanh và hiệu suất cao.

Phù hợp với nhiều loại giấy và định lượng:

Bản kẽm in offset có thể áp dụng cho nhiều loại giấy khác nhau. Từ giấy mỏng như couche đến giấy dày như duplex, nhờ tính linh hoạt của công nghệ in offset.

Nguyên lý hoạt động

Bản kẽm hoạt động dựa trên nguyên lý “ưa mực – kỵ nước” (oleophilic-hydrophobic). Phần tử in có khả năng hút mực và đẩy nước, phần tử không in có tính chất ngược lại.

Phân loại bản kẽm in offset chuyên nghiệp

Dựa trên kinh nghiệm triển khai cho 15+ ngành nghề khác nhau, UNI phân loại bản kẽm theo 2 tiêu chí chính:

Bản kẽm in offset ướt (Conventional Plates)

Đây là loại bản kẽm phổ biến nhất, chiếm 85% tổng số bản kẽm UNI sử dụng hàng tháng.

Ưu điểm:

• Chi phí thấp, phù hợp sản xuất hàng loạt
• Chất lượng in ổn định với độ chính xác màu sắc 96-98%
• Dễ điều chỉnh và sửa lỗi trong quá trình in
• Tương thích với hầu hết các loại máy in offset

Ứng dụng:

• In sách, tạp chí với số lượng lớn
• Ấn phẩm quảng cáo thương mại
• Bao bì sản phẩm tiêu dùng

Bản kẽm in offset khô (Waterless Plates)

Công nghệ tiên tiến hơn, không sử dụng dung dịch ẩm ướt, chiếm 15% trong portfolio dự án cao cấp của UNI.

Ưu điểm:

• Chất lượng in siêu nét, chi tiết đến 200 LPI
• Không có hiện tượng nhũ tương mực-nước
• Màu sắc rực rỡ và ổn định hơn 25%
• Thân thiện môi trường, không chất thải hóa học

Hạn chế:

• Chi phí cao hơn 40-60% so với bản ướt
• Yêu cầu hệ thống kiểm soát nhiệt độ chuyên dụng
• Khó sửa chữa khi có lỗi phát sinh

Yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng và giá thành bản kẽm

Chi phí bản kẽm ảnh hưởng đáng kể đến tổng giá thành một ấn phẩm in offset. Dù số lượng in có thay đổi, nhưng chi phí cho bản kẽm vẫn là khoản cố định ban đầu. Vì vậy, để tối ưu ngân sách, doanh nghiệp cần xem xét kỹ các yếu tố sau:

Số lượng màu in

Mỗi màu trong thiết kế sẽ cần một tấm kẽm riêng. Do đó, nếu in nhiều màu (ví dụ như 4 màu CMYK hoặc thêm màu spot đặc biệt), thì chi phí bản kẽm sẽ tăng theo số lượng màu.

Ngược lại, nếu thiết kế đơn giản chỉ dùng 1–2 màu thì số lượng bản kẽm cần dùng sẽ ít hơn, giúp tiết kiệm đáng kể chi phí.

Kích thước bản in

Bản kẽm có nhiều kích thước khác nhau để phù hợp với các khổ máy in offset. Những bản in có kích thước nhỏ như A4 hoặc A3 thường dùng kẽm nhỏ, chi phí thấp hơn.

Ngược lại, với các ấn phẩm có khổ lớn (A2, A1), chi phí bản kẽm sẽ cao hơn do phải sử dụng nhiều vật liệu hơn và yêu cầu kỹ thuật cao hơn.

Loại bản kẽm sử dụng

Hiện nay có nhiều loại bản kẽm khác nhau, mỗi loại có mức giá riêng:

• Bản kẽm offset ướt là loại phổ biến, chi phí vừa phải, dễ sử dụng và điều chỉnh trong quá trình in.
• Bản kẽm offset khô (waterless) có chi phí cao hơn vì không dùng nước trong quá trình in, cho chất lượng hình ảnh sắc nét hơn. Tuy nhiên, loại kẽm này đòi hỏi kỹ thuật cao và kiểm soát nhiệt độ tốt, nên thường dùng trong các dự án in cao cấp.

Lỗi và cách khắc phục trong quá trình sử dụng bản kẽm in offset

Trong quá trình in offset, bản kẽm đóng vai trò quyết định đến chất lượng bản in. Tuy nhiên, nếu không kiểm soát kỹ quy trình chế bản và vận hành, các lỗi kỹ thuật vẫn có thể phát sinh. Dưới đây là 5 lỗi phổ biến nhất và cách khắc phục hiệu quả:

Scumming – Mực bám vào vùng trắng (không in)

Các vùng lẽ ra phải trắng trên bản in lại xuất hiện vệt mực mờ, gây bẩn nền và mất tính thẩm mỹ.

Nguyên nhân:

• Quá trình rửa bản (development) chưa hoàn toàn, khiến phần không in vẫn còn bắt mực.
• Nồng độ dung dịch rửa (developer) không đạt yêu cầu.

Cách khắc phục:

• Tăng thời gian rửa để đảm bảo loại bỏ hoàn toàn phần không in.
• Kiểm tra và hiệu chỉnh lại nồng độ dung dịch rửa theo khuyến cáo của nhà sản xuất.

Mất chi tiết hình ảnh

Hình ảnh in ra bị thiếu nét, mờ nhòe hoặc mất chi tiết ở các vùng bóng/tối.

Nguyên nhân:

• Thời gian phơi sáng không đủ làm cho hình ảnh không được khắc sâu trên bản kẽm.
• Đèn UV yếu hoặc đã xuống cấp.

Cách khắc phục:

• Tăng thời gian phơi sáng (exposure time) trong giai đoạn ghi bản.
• Kiểm tra và thay thế đèn UV định kỳ để đảm bảo công suất phát sáng.

Bản kẽm bị xước

Trên bản kẽm xuất hiện vết xước, gây mất chi tiết hoặc hỏng vùng hình ảnh.

Nguyên nhân:

• Bản kẽm bị va chạm trong quá trình vận chuyển, lắp đặt hoặc khi thao tác không cẩn thận.
• Sử dụng dụng cụ sắc nhọn khi vệ sinh bản.

Cách khắc phục:

• Đào tạo nhân viên thao tác đúng kỹ thuật.
• Cải thiện quy trình bảo quản, vận chuyển và vệ sinh bản kẽm.

Lệch màu giữa các bản in

Các lớp màu không trùng khít nhau, khiến hình ảnh in bị nhòe hoặc sai màu.

Nguyên nhân:

• Pin định vị (pin register) không chính xác.
• Cơ cấu định vị trên máy in bị sai lệch.

Cách khắc phục:

• Kiểm tra lại hệ thống pin register.
• Định kỳ hiệu chuẩn hệ thống máy in để đảm bảo độ chính xác.

Bản kẽm bị mòn nhanh

Sau một số lượng in nhất định, bản kẽm mất chi tiết, màu in không đều.

Nguyên nhân:

• Áp lực in quá cao, khiến bản bị ma sát và mòn nhanh.
• Chất lượng bản kẽm không đảm bảo.

Cách khắc phục:

• Điều chỉnh lại lực ép trục in để phù hợp với loại bản sử dụng.
• Chọn bản kẽm chất lượng cao từ nhà cung cấp uy tín, phù hợp với số lượng in mong muốn.

Tổng kết

Bản kẽm in offset không chỉ là một thành phần kỹ thuật mà còn là yếu tố quyết định thành công của mọi dự án in ấn chuyên nghiệp. Qua 2 năm hoạt động với tỷ lệ hài lòng khách hàng 98%, UNI tự hào là đơn vị tiên phong trong việc ứng dụng công nghệ bản kẽm tiên tiến nhất.

Với kinh nghiệm phục vụ hơn 15 ngành nghề từ xuất bản, bao bì đến thương mại điện tử, UNI hiểu rõ từng yêu cầu đặc thù và luôn sẵn sàng tư vấn giải pháp tối ưu nhất cho doanh nghiệp.

Liên hệ UNI ngay hôm nay để nhận tư vấn miễn phí về giải pháp bản kẽm in offset phù hợp với nhu cầu cụ thể của bạn

Liên hệ ngay để được tư vấn và báo giá tốt nhất

• Văn phòng: Số 460 phố Trần Quý Cáp, phường Văn Chương, quận Đống Đa, thành phố Hà Nội (Bản đồ)
• Email: info@inuni.vn
• Hotline: 0839.525.222